การบันทึกบัญชี ใช้อัตราแลกเปลี่ยน
ปัจจุบัน, อัตราแลกเปลี่ยนระหว่างเงินตราสกุลต่างๆ ใช้ระบบอัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัว (floating exchange rate) ซึ่งหมายถึงการที่อัตราแลกเปลี่ยนของเงินตราสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลาขึ้นอยู่กับสมมติฐานของตลาด ระบบนี้มีลักษณะที่ไม่มีการกำหนดอัตราแลกเปลี่ยนที่แน่นอนจากหน่วยงานรัฐบาล
ระบบอัตราแลกเปลี่ยนระหว่างประเทศมี 4 ระบบใหญ่ๆ ได้แก่
- ระบบอัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัว (Floating Exchange Rate System)
- ในระบบนี้, อัตราแลกเปลี่ยนขึ้นอยู่กับการตลาดและการซื้อขายของนักลงทุน รัฐบาลไม่มีการกำหนดหรือควบคุมอัตราแลกเปลี่ยนตราสกุล ประเทศที่ใช้ระบบนี้จะมีอัตราแลกเปลี่ยนที่แปรปรวนตลอดเวลา
- ระบบอัตราแลกเปลี่ยนแบบคงที่ (Fixed Exchange Rate System)
- ในระบบนี้, รัฐบาลหรือธนาคารกลางจะกำหนดอัตราแลกเปลี่ยนและรักษาให้อยู่ในระดับนั้นๆ โดยการซื้อขายหรือเปลี่ยนเงินตราเพื่อรักษาอัตรานั้น
- ระบบอัตราแลกเปลี่ยนแบบร่วม (Pegged Exchange Rate System)
- ระบบนี้คือรูปแบบร่วมระหว่างระบบคงที่และระบบลอยตัว ประเทศอาจจะกำหนดอัตราแลกเปลี่ยนในระดับที่ตั้งไว้ แต่อนุญาตให้มีการปรับเปลี่ยนในขอบเขตบางๆ
- ระบบอัตราแลกเปลี่ยนแบบผสม (Managed Float Exchange Rate System)
- ระบบนี้เป็นรูปแบบที่รัฐบาลหรือธนาคารกลางมีบางระยะหรือบางวิธีการแทรกแซงในตลาดเพื่อปรับมุมมองของตลาดและบรรเทาผลกระทบบางอย่างที่อาจจะเกิดขึ้นจากการแปลงแปลงของอัตราแลกเปลี่ยน
ทั้งนี้, การเลือกใช้ระบบแลกเปลี่ยนขึ้นอยู่กับนโยบายและวัตถุประสงค์ของแต่ละประเทศ
ความหมาย อัตราแลกเปลี่ยน
- อัตราแลกเปลี่ยนทันที (Spot Rate)
- คำจำกัดความ หมายถึง อัตราแลกเปลี่ยนสำหรับการส่งมอบทันที
- ความหมายเพิ่มเติม นี้คือ อัตราแลกเปลี่ยนที่ใช้ในการทำธุรกรรมทันทีหรือในระหว่างวันทำธุรกรรม
- อัตราซื้อขายล่วงหน้า (Forward Rate)
- คำจำกัดความ หมายถึง อัตราแลกเปลี่ยนที่ระบุไว้ในสัญญาซื้อขายเงินตราต่างประเทศเพื่อการล่วงหน้า เพื่อใช้แปลงค่าในการส่งมอบ/รับมอบเงินตราต่างประเทศในอนาคต
- อัตราแลกเปลี่ยนถัวเฉลี่ย (Average Exchange Rate)
- คำจำกัดความ หมายถึง อัตราถัวเฉลี่ยของอัตราแลกเปลี่ยนที่เกิดขึ้นตลอดทั้งวันหรือในระหว่างวัน
- ความหมายเพิ่มเติม อัตราแลกเปลี่ยนถัวเฉลี่ยนี้คือค่าเฉลี่ยของอัตราแลกเปลี่ยนที่เกิดขึ้นในระหว่างรอบวันหรือระหว่างช่วงเวลาที่ระบุ
- อัตราซื้อ (Buying Rate / Bid Rate) และ อัตราขาย (Selling Rate / Offer Rate)
- คำจำกัดความ
- อัตราแลกเปลี่ยนถัวเฉลี่ยที่ธนาคารพาณิชย์รับซื้อเมื่อกิจการนำเงินตราต่างประเทศมาแลกเปลี่ยนเป็นเงินบาท (อัตราซื้อ)
- อัตราแลกเปลี่ยนถัวเฉลี่ยที่ธนาคารพาณิชย์ขายเมื่อกิจการนำเงินตราต่างประเทศไปแลกเปลี่ยนเป็นเงินบาท (อัตราขาย)
- คำจำกัดความ
- อัตราแลกเปลี่ยน ณ วันที่เกิดรายการ (Historical Rate)
- คำจำกัดความ หมายถึง อัตราแลกเปลี่ยน ณ วันที่เกิดรายการครั้งแรก
- อัตราปิด (Closing Rate)
- คำจำกัดความ หมายถึง อัตราแลกเปลี่ยนทันที ณ วันสิ้นสุดรอบระยะเวลารายงาน
คำนิยามทั้งหมดนี้เกี่ยวข้องกับส่วนต่าง ๆ ของอัตราแลกเปลี่ยนและในบริบทของการทำธุรกรรมแลกเปลี่ยนเงินตรา
มาตรฐานการบัญชี สำหรับอัตราแลกเปลี่ยน
มาตรฐานการบัญชีสำหรับอัตราแลกเปลี่ยนถือเป็นส่วนสำคัญในการบันทึกข้อมูลทางการเงินและการรายงานในตลาดการเงิน มาตรฐานนี้ช่วยให้ข้อมูลที่ถูกต้องและครบถ้วนตลอดระยะเวลา ส่วนใหญ่มาตรฐานที่ใช้กันทั่วไปในการบัญชีอัตราแลกเปลี่ยนรวมถึง
- ISO 4217
- รหัสสากลที่ใช้ระบุสัญลักษณ์ของเงินตราแต่ละประเทศ เช่น, USD แทนดอลลาร์สหรัฐ, EUR แทนยูโร, THB แทนบาท, ฯลฯ
- ISO 20022
- มาตรฐานสำหรับข้อมูลการทำธุรกรรมทางการเงิน, รวมถึงอัตราแลกเปลี่ยน มีการให้คำนิยามข้อมูลที่ถูกต้องและเป็นมาตรฐานสำหรับการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างระบบการเงิน
- IFRS 7 (International Financial Reporting Standard 7)
- มาตรฐานการบัญชีนี้กำหนดข้อกำหนดในการรายงานทางการเงินเกี่ยวกับการควบคุมความเสี่ยงทางการได้และการสูญเสียทางการได้ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงในอัตราแลกเปลี่ยน
- IAS 21 (International Accounting Standard 21)
- มาตรฐานนี้กำหนดกฎระเบียบในการแสดงผลบัญชีของธุรกรรมที่เกี่ยวกับอัตราแลกเปลี่ยนและการรายงานทางการเงินในเงินตราต่างประเทศ
- BIS (Bank for International Settlements) Standards
- BIS มีมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับการบัญชีและการรายงานในตลาดการเงิน, รวมถึงแนวทางในการรายงานทางการเงินที่เกี่ยวข้องกับอัตราแลกเปลี่ยน
- คู่มือและกฎหมายของตลาดการเงิน
- การปฏิบัติที่ถูกต้องตามกฎหมายและคู่มือของตลาดการเงินที่เกี่ยวข้องกับการรายงานทางการเงินและการบัญชีสำหรับอัตราแลกเปลี่ยน
การปฏิบัติตามมาตรฐานการบัญชีเหล่านี้ช่วยให้ธุรกรรมทางการเงินที่เกี่ยวกับอัตราแลกเปลี่ยนถูกบันทึก, รายงาน, และวิเคราะห์ได้อย่างมีประสิทธิภาพและทันเวลา